Η ραγδαία πρόοδος, την τελευταία εικοσαετία ιδιαίτερα, στον τομέα της τεχνολογίας της πληροφορίας και της επικοινωνίας, η συνεχής εξέλιξη των πρωτοκόλλων δικτύωσης κινητής τηλεφωνίας (που επιτρέπει αυξημένες ταχύτητες και μεγαλύτερη προσβασιμότητα στο διαδίκτυο) και η άνευ προηγουμένου εξάπλωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) ως του υπ’ αριθμόν ένα εργαλείου κοινωνικής διάδρασης, έχει αλλάξει ριζικά τους τρόπους επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων στην εποχή μας, η οποία δικαιολογημένα έχει επονομασθεί Ψηφιακή Εποχή.

Λόγω των ευκαιριών για διεύρυνση των δυνατοτήτων επικοινωνίας σε διάφορα επίπεδα στον 21ο αιώνα, η διπλωματία, οι φορείς (διπλωμάτες) και οι μέθοδοι ενάσκησής της οφείλουν όχι μόνο να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, αλλά και να αξιοποιήσουν στο μέγιστο βαθμό τις ευκαιρίες που προσφέρονται, ούτως ώστε να συνεχίσουν να διαδραματίζουν αποτελεσματικά τον πρωταρχικό τους ρόλο στην υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής.

Εξάλλου, η δυνατότητα επικοινωνίας είναι ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες στην ενάσκηση επιτυχούς και αποτελεσματικής διπλωματίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Tom Fletcher στο βιβλίο «The Naked Diplomat» (2016), «όταν ο τρόπος με τον οποίο ο κόσμος επικοινωνεί αλλάζει, τότε θα πρέπει να αλλάξουν και οι διπλωμάτες».    

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, αναγνωρίζοντας τη σημασία της προσαρμογής στα νέα δεδομένα και αξιολογώντας τόσο τις προκλήσεις όσο και τις θετικές προοπτικές που δημιουργούνται, έχουμε ως Υπουργείο Εξωτερικών προβεί σε αριθμό ενεργειών και δράσεων τα τελευταία χρόνια, στη βάση σχετικού σχεδιασμού, με στόχο την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων στην άσκηση διπλωματίας.  Ανάμεσα σε άλλα, έχουμε προχωρήσει:

• στη δημιουργία εξειδικευμένης Μονάδας Επικοινωνίας τον Σεπτέμβριο του 2017 και στη μετεξέλιξή της πρόσφατα σε Μονάδα Επικοινωνίας και Δημόσιας Διπλωματίας, με αποστολή, μεταξύ άλλων, να συντονίζει και να αξιολογεί σε συστηματική βάση την εφαρμογή πολιτικής για ανάπτυξη και ενίσχυση της ψηφιακής διπλωματίας,  
   
• στο σχεδιασμό ενιαίας οπτικής ταυτότητας, γραφικών και προδιαγραφών, στην παραγωγή εγχειριδίων και την παροχή εκπαίδευσης και τεχνικής υποστήριξης στο διπλωματικό προσωπικό και στις Διπλωματικές Αποστολές της Δημοκρατίας, για διευκόλυνση της παρουσίας και δραστηριοποίησής τους στα ΜΚΔ (Facebook και Twitter) και
   
• στην ποιοτική αναβάθμιση της παρουσίας του Υπουργείου Εξωτερικών στα ΜΚΔ, με στόχο τη διεύρυνση της απήχησης των μηνυμάτων που διοχετεύονται μέσω των ψηφιακών αυτών καναλιών. Ενδεικτικά αναφέρω ότι, σύμφωνα με τις σχετικές μετρήσεις, οι αναρτήσεις στους λογαριασμούς Twitter του Υπουργείου Εξωτερικών και Διπλωματικών Αποστολών της Δημοκρατίας για τον μήνα Σεπτέμβριο 2018 έφθασαν σε 905.000 και πλέον χρήστες, με οργανικό τρόπο (όχι μέσω διαφήμισης), ενώ η τάση είναι συνεχώς αυξητική.  

Οι προκλήσεις και οι προοπτικές είναι τεράστιες και η πλήρης και αποτελεσματική αξιοποίηση των μέσων που προσφέρονται δύναται να αποβεί ιδιαίτερα επωφελής για μικρά κράτη, που καλούνται να λειτουργήσουν και να «ανταγωνιστούν» στο διεθνές περιβάλλον με δρώντες που διαθέτουν εκ των πραγμάτων πολλαπλάσιους πόρους και κατά πολύ μεγαλύτερες αριθμητικά διπλωματικές υπηρεσίες. 

Στόχος μας είναι η συνεχής βελτίωση του βαθμού αξιοποίησης από τη Διπλωματική Υπηρεσία της Δημοκρατίας των ευκαιριών που προσφέρονται στην ψηφιακή εποχή που ζούμε, έτσι ώστε το Υπουργείο Εξωτερικών να συνεχίσει να ανταποκρίνεται με επάρκεια στους τομείς δραστηριότητάς του. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, στο αμέσως επόμενο διάστημα προγραμματίζουμε για παράδειγμα τον εκ βάθρων επανασχεδιασμό της ιστοσελίδας του Υπουργείου Εξωτερικών (με αναδίπλωση και στις Διπλωματικές Αποστολές στη συνέχεια) και τη διάχυση μηνυμάτων και στις δύο επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, ενώ μεσοπρόθεσμα εξετάζουμε το ενδεχόμενο δημιουργίας «εικονικών» Διπλωματικών Αποστολών («virtual Embassies») σε περιοχές της υφηλίου όπου δεν έχουμε φυσική παρουσία επί του εδάφους, ούτως ώστε, ανάμεσα σε άλλα, να μπορούμε να παράσχουμε προξενικές και άλλες υπηρεσίες διαδικτυακά.              

      Νίκος Χριστοδουλίδης,
Υπουργός Εξωτερικών,
«Ο Φιλελεύθερος», 21.10.2018