Όπως άλλωστε αναμενόταν, χωρίς θεαματικές αποφάσεις έληξε η πολυσυζητημένη επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα και το μόνο βέβαιο συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι είναι περισσότερο αναγκαίο παρά ποτέ να χαραχθεί επιτέλους μια συγκροτημένη και σοβαρή στρατηγική απέναντι στην Τουρκία, η οποία θα λαμβάνει υπόψη όλα τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει την τελευταία περίοδο. Διότι αν κρίνει κανείς από τα πενιχρά αποτελέσματα της επίσκεψης αυτής, απλώς ακολουθήθηκε η πεπατημένη των προηγούμενων ετών, οποία είναι προφανές ότι ουδέν έχει αποδώσει. Επανειλημμένως είχαμε και οδικούς χάρτες και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και αλλεπάλληλες συναντήσεις σε όλα τα επίπεδα (υπουργοί Εξωτερικών, γενικοί γραμματείς, εμπειρογνώμονες κ.λπ.), χωρίς τα όσα είχαν συμφωνηθεί να εφαρμόζονται τελικά. Και εδώ είναι το βασικό πρόβλημα. Η έλλειψη δηλαδή ουσιαστικής πολιτικής βούλησης για την εξεύρεση λύσεων.

Απλούστατα διότι αυτό προϋποθέτει ότι και οι δύο πλευρές θα υποχρεωθούν σε οδυνηρούς συμβιβασμούς, τους οποίους δεν μπορούν να αντέξουν πολιτικά. Αυτή όμως είναι η μία πλευρά του πολύπλοκου αυτού προβλήματος.

Η άλλη είναι ότι η σημερινή Τουρκία δεν είναι η Τουρκία που είχαμε να, αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα χρόνια, με τις γνωστές μονομερείς διεκδικήσεις της στο Αιγαίο και την επίσης γνωστή πολιτική  της στην Κύπρο. Και τούτο διότι από τότε που πραγματοποιήθηκε η συνταγματική αλλαγή, εξέλιπε η ισορροπία μεταξύ του στρατιωτικού κατεστημένου (θεματοφύλακα της αντιισλαμικής κεμαλικής παράδοσης) και των πολιτικών κυβερνήσεων, καθιστώντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας απόλυτο άρχοντα.

Δηλαδή σουλτάνο, εφόσον παραμερίστηκε η κεμαλική Τουρκία και υπό την καθοδήγηση του Ταγίπ Ερντογάν οδηγήθηκε στο ισλαμικό όνειρο της αναβίωσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Έτσι εγκαταλείφθηκε η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, που είχε δώσει την ελπίδα βελτίωσης και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μέσω της περιώνυμης συμφωνίας του Ελσίνκι. Ενώ η Άγκυρα ήλθε σε σύγκρουση ακόμη και με τους παραδοσιακούς συμμάχους της των Ηνωμένων Πολιτειών, παίζοντας παιχνίδια με τη Ρωσία.

Τα είδαμε άλλωστε όλα αυτά με τη στάση που τηρεί στη Συρία, όπου απειλεί συνεχώς με μονομερή επέμβαση νια να διώξει (έστω και χωρίς τους Αμερικανούς) τους Κούρδους από το μαρτυρικό Μανμπίτζ. Ενώ λόγω των εκτεταμένων ακτών της στην Ανατολική Μεσόγειο θεωρεί ότι έχει νόμιμο δικαίωμα στον διαμοιρασμό της όποιας ενεργειακής πίτας στην περιοχή αυτή.

Πέραν δηλαδή των γνωστών δικαιωμάτων που διεκδικεί στο Αιγαίο. Αυτή, πολύ συνοπτικά, είναι η εικόνα της «νέας» Τουρκίας, που δεν υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια και που η Ελληνική πλευρά θα πρέπει να λάβει υπόψη της για να χαράξει, μακριά από τους εθνικά επιζήμιους λαϊκισμούς, μια πολιτική που να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα. Διότι η επανάληψη απλώς μιας πολιτικής που ουδέν απέδωσε στο παρελθόν είναι βέβαιον ότι είναι καταδικασμένη εκ των προτέρων.

Γιάννης Καρτάλης,
«ΤΟ ΒΗΜΑ», 10.02.2019